Şaft Nedir, Ne İşe Yarar Ve Arıza Belirtileri Nelerdir?
Şaft; tır ve kamyon gibi araçlarda tek, binek otomobillerde birden fazla parçadan oluşur. Arkadan çekişli araçlarda şanzımanın dönüş hareketini aksa aktaran şaft ne işe yarar? Arıza belirtileri nelerdir? Detayları öğrenmek için tıklayınız!
Kardan mili ismi ile anılan şaft, çeşitli sektörlerde çalışan makine ve mekanizmaların temel bileşenleri arasında yer alır. Dönen bir hareketi iletmek ya da başka bir düzenek üzerinde kullanmak için görev yapar. Arkadan çekişli araçlarda şanzımanın dönüş hareketini aksa aktaran şaft, boru formunda bir tasarıma sahiptir. Güçlü ve hafif yapısı ile genellikle alüminyum, çelik ya da karbon fiberden tasarlanır. Motorun verimli bir şekilde çalışmasını sağlayarak tır ve kamyon gibi araçlarda tek, binek otomobillerde birden fazla parçadan oluşur.
Şaft, uzun ve kalın bir mil görünümünde olup genellikle arkadan çekişli araçlarda bulunur. Vites kutusunun çıkış milinden aldığı hareketi diferansiyele iletir. Esnek yapısı ile tümsekli ve engebeli zeminlerde görevini yerine getirmesini sağlar. Pervane şaftı, kardan mafsal, kayar kama ve boyunduruklardan meydana gelir. Şaft çeşitleri;
- Tek Parçalı: Kamyon, otobüs ve iş makinesi gibi ağır yük taşıyan araçlarda bulunur.
Çok Parçalı: Binek araçlarda kullanılır
Şaft Ne İşe Yarar?
Şaft, tekerlekleri aksa bağlamak için kullanılan aracın bir parçasıdır. Yumuşak ve hızlı bir sürüş deneyimi sağlar. Motordan gelen gücü tekerleklere aktarmak için kullanılır. Otobüs, kamyon, motosiklet ya da binek araç fark etmeksizin bulunan bu parça, tekerlek tertibatını ileri ve geri iter. Manevra ve sapmalarda açı değişimlerini ya da uzunluk farklılıklarını telafi eder. Güvenli sürüş için gerekli parçalar arasında yer alır.
Şaft, araçların ağırlığını artırmamak adına boş bir yapıda olur. Dayanım mukavemetini artıran bu yapı, yakıt tasarrufu da sağlar. Şaft parçasının özellikleri;
- Büyük bir yük taşıyabilme kapasitesine sahip olan bu parça, yüksek mukavemetli parçalardan üretilir.
- Yüzey pürüzlülüğü parçanın aşınmasını engeller, sürtünmeyi azaltır. Bu yüzden, düzgün bir yüzeye sahip olması gerekir.
- Hassas boyutlarda tasarlanması, diğer bileşenler ile uyumlu bir şekilde çalışmasını gerektirir.
- Dengesiz olması, titreşime neden olup aracın performansını olumsuz etkileyebilir. Parçanın dengeli olması araçlar ve diğer parçalar için önemli bir etkendir.
Şaft Arızaları Nelerdir?
Aracın şaftının bozulması, istenmeyen durumlara neden olabilir. Doğru bakım ve onarım süreçleri ile arızalar düzeltilebilir. Bu parçada oluşabilecek bazı arızalar içerisinde;
- Parçanın üzerinde yer alan mafsalın bozulması,
- Mafsalın arızalı bir şekilde kullanılarak balansı bozması,
- Aracın çalışmasını engelleyen şaftın kopması,
- Ani gaza basılması ve kalkış sırasında köşe takozlarının bozulması yer alır.
Aracın normalden farklı şekilde çalışması, önemli arıza belirtileri arasında bulunur. parçanın arıza belirtileri;
- Kardan mafsalının aşınması, düzgün şekilde vidalanmaması ve ünite dengesinin bozuk olmasından kaynaklanan titreşim yaşanabilir.
- Aşınmış bir parça ya da destekleyici yataklar arızalanırsa, gıcırtı ve tıkırtı sesleri çıkarır.
- Aşınan bir yatak ya da gevşek kardan mafsalı, aracın hızlanması sırasında titreşmeye neden olabilir.
- Hasarlı bir parça, tekerleklerin düzgün dönmesini engelleyip araç üzerindeki kontrolü sınırlar.
Şaft, periyodik bakım süreci ile düzgün bir şekilde çalışır. Aracın güç iletim sisteminin önemli bir parçası olup aşınma ve yıpranma gibi sorunların erkenden tespit edilmesi gerekir. Kardan mili yataklarının ve menteşeli eklem noktalarının düzenli olarak yağlanması, sürtünmeyi azaltır. Doğru uygulama ve kontrollerin gerçekleştirilmesi, bakımın profesyonelliğini sağlar. İkinci el araçlarda şaft parçasının bakımı kontrol edildikten sonra satın alınmaya karar verilmesi gerekir. Çatlama, kırılma, korozyon ve aşınma sorunları aracın performansını düşürür. Bu yüzden, şaft bakımının gerçekleştirilmesinin temelini oluşturur.
GERİ DÖN