Turbo Lag (Turbo Gecikmesi)

Turbo motorlar, yüksek güç sunarken "turbo lag" gecikme sorunu yaşatabilir. Düzenli bakım ve doğru kullanım bu gecikmeyi azaltır. Detaylı bilgiye ulaşmak için lütfen tıklayınız.

Uzun süredir performans ve verimliliği artırmak için kullanılan turbo motorlar, motora giren havayı sıkıştırarak daha fazla güç üretilmesini sağlarken yakıt tüketimini de optimize eder. Ancak bu sistemin en büyük dezavantajlarından biri, turbo lag (turbo gecikmesi) olarak bilinen tepki süresi sorunudur. Gaz pedalına bastığınızda motorun hemen tepki vermemesi ve kısa bir gecikme yaşanması şeklinde kendini gösterir. Dolayısıyla "Turbo lag nedir?" sorusu "Turbonun istenen basınca ulaşmasının gecikmesi" olarak yanıtlanabilir. Peki, turbo lag nasıl önlenir? Gelin, turbo gecikmesi yaşamamanız için almanız gereken önlemlere ve bakım detaylarına birlikte göz atalım.

Turbo Lag Neden Olur?

Otomobillerde hızlanma, sürüş keyfi ve motor tepkisi, performansı doğrudan etkileyen unsurlardan biridir. Özellikle güçlü araçları seviyorsanız gaz pedalına bastığınızda anında tepki almak isteyebilirsiniz. Ancak bazı durumlarda, motor istenen gücü hemen üretemez ve kısa süreli gecikme yaşanır. Bu gecikme, turboşarjlı motorlara sahip araçlarda daha belirgin hale gelir ve turbo lag (turbo gecikmesi) olarak adlandırılır.

Turbo lag, içten yanmalı motorlarda turboşarjın çalışma prensibinden kaynaklanır. Turbo, egzoz gazlarıyla çalışan bir sistem olduğu için tam performansa ulaşması belirli bir süre alır. Bu süre zarfında motorun güç üretimi gecikir. Turbo gecikmesi ise birçok farklı faktörden kaynaklanabilir.

Turboşarjın Çalışma Mekanizması

Bir turboşarj, egzoz gazlarıyla çalışan türbin ve bu türbine bağlı kompresörden oluşur. Gaz pedalına basıldığında motordan çıkan egzoz gazları türbini döndürerek hava emişini artırır. Ancak egzoz gazları yeterli hız ve basınca ulaşana kadar bekleme süresi oluşur ve bu da turbo gecikmesi yaratır.

Büyük Turbo Kullanımı

Daha büyük turboşarjlar daha fazla güç üretse de çalışmaları için daha yüksek egzoz akışı gerektirir. Bu da özellikle düşük devirlerde turbo gecikmesini artırabilir. Küçük turboşarjlar daha hızlı devreye girerken büyük turboşarjlar daha fazla güç üretmek için belirli süreye ihtiyaç duyar.

Egzoz Akışının Zayıf Olması

Turbo sistemlerinin etkin çalışabilmesi için motordan yeterli miktarda egzoz gazı çıkması gerekir. Eğer egzoz manifoldu veya turbo bağlantıları dar ya da tıkalıysa egzoz akışı yetersiz kalacağından turbo geç devreye girer.

Yakıt ve Hava Karışımının Uygun Olmaması

Motorun çalışması için doğru miktarda hava ve yakıt karışımına ihtiyacı vardır. Yakıt püskürtme sistemi veya hava giriş sistemi de verimli çalışmıyorsa motorun tepki süresi uzayabilir. Yani elektronik kontrol üniteleri (ECU) doğru kalibre edilmediyse turbo lag yaşanmasına neden olabilir.

Uzun Borular ve Hortumlar

Turbo sistemlerinde, hava basıncının emme manifolduna ulaşmasını sağlayan ara soğutucu ve hortumlar bulunur. Söz konusu borular çok uzunsa veya daralmalar varsa hava akışı gecikir ve turbo daha geç devreye girer.

Turbo Lag Nasıl Önlenir?

Turbo gecikmesini tamamen ortadan kaldırmak zor olsa da çeşitli tekniklerle azaltmak mümkündür. Siz de turbo gecikmesini önlemek isterseniz şu yöntemlere başvurabilirsiniz:

• Turbo lag sorununun en yaygın çözümlerinden biri çift turboşarj sistemidir. Yani çift turbo sistemleri (bi-turbo), biri düşük devirlerde, diğeri yüksek devirlerde çalışacak şekilde tasarlanarak turbo lag sorununu en aza indirir.
• Elektrikli turbo sistemleri, egzoz gazlarına bağımlı olmadan bir elektrik motoruyla desteklenir ve böylece anında güç üretimi sağlanabilir.
• ECU’nun (motor beyni) yazılımını güncelleyerek turbo lag süresi optimize edilebilir. Üretici tarafından getirilen kısıtlamalar kaldırıldığında veya özel yazılım haritaları kullanıldığında, motorun hava-yakıt karışımı ve turbo basıncı daha iyi yönetilebilir.
• Daha kısa ve geniş borular kullanılarak hava akışı hızlandırılabilir. Ayrıca daha verimli ara soğutucu kullanmak hava yoğunluğunu artırarak turbo gecikmesini azaltabilir.
• Blow-off valf (BOV), gaz pedalından ayağınızı çektiğinizde turbo içinde sıkışan fazla havayı dışarı atarak turbo sisteminin daha hızlı tepki vermesini sağlar. Atık kapak (wastegate) ise turbo basıncını düzenleyerek ani basınç düşüşlerini engeller.
• Yüksek oktanlı yakıtlar, motorun yanma verimliliğini artırarak turboşarjın tepki süresini minimize eder. Çünkü turbo gecikmesi, düşük kaliteli yakıt kullanımıyla daha belirgin hale gelebilir.

Turbo gecikmesi yaşayan bir araç kullanıyorsanız, yukarıdaki yöntemlerden bazılarını uygulayarak aracınızın performansını artırabilirsiniz. Eğer ikinci el turboşarjlı bir araç almayı düşünüyorsanız Otoshops güvencesiyle bu hayalinize ulaşabilirsiniz.